Seniorom zaleca się dokładne zaplanowanie diety, ponieważ nie wszystkie pokarmy mogą im przynieść korzyści. Eksperci sugerują rezygnację z gorących napojów, które zwykle spożywa się podczas śniadania. Chodzi o herbatę i kawę. Mają bezpośredni wpływ na ciśnienie krwi i mogą powodować objawy choroby Parkinsona. Lekarze zalecają zastąpienie herbaty i kawy w diecie szklanką świeżego soku.
Ilość i jakość płynów – dla seniorów
Ilość płynów w diecie osób starszych powinna odpowiadać potrzebom fizjologicznym – 1,5 litra dziennie. Około 40% dziennego zapotrzebowania organizmu na wodę pokrywa się z pożywieniem, resztę należy spożywać w postaci różnych napojów (woda, sok, kompot, wywar z dzikiej róży, słaba herbata). Ograniczenie płynów u osób starszych odbywa się tylko wtedy, gdy jest to wskazane.
Pozbawianie ich całkowicie tradycyjnej filiżanki kawy lub szklanki mocnej herbaty nie jest konieczne. Można przygotować seniorowi kawę z cykorii lub z mlekiem, nie więcej niż 1 filiżankę dziennie; herbata z cytryną lub mlekiem. Wraz z wiekiem organizm traci zdolność odczuwania pragnienia, co prowadzi do zmniejszenia przyjmowania płynów i rozwoju odwodnienia. Dobrze jest pić częściej a mniej, ponieważ picie dużej ilości płynów w jednym czasie wiąże się z ogromnym obciążeniem dla serca.
Zasady odżywiania seniorów
- Ograniczenie spożycia soli. Wiele starszych osób ma pogorszenie wrażliwości kubków smakowych, co sprawia, że jedzenie wydaje się mdłe. Należy to monitorować, ponieważ wzrost soli może prowadzić do wysokiego ciśnienia krwi i obrzęku z powodu zwiększonego obciążenia nerek. Zamiast soli można używać przypraw i olejków aromatycznych.
- Prawidłowe śniadania. Przewód pokarmowy u osób starszych pracuje wolniej, zmniejsza się wydzielanie śliny i kwasu żołądkowego, w związku z tym następuje pogorszenie wchłaniania niektórych substancji (np. witamin z grupy B, kwasu foliowego). Warzywa i zboża (płatki zbożowe i musli z dodatkiem otrębów) pomogą zrekompensować brak niezbędnych składników odżywczych.
- Wybór rodzaju jedzenia. Seniorzy w wieku 80 lat i starsi mogą doświadczać różnych problemów z żuciem. To nie tylko brak zębów, ale także problemy z oddychaniem, kaszel, trudności w połykaniu z powodu małej ilości śliny. Wszystko to należy wziąć pod uwagę przygotowując jedzenie, które musi mieć odpowiednią konsystencję (tłuczone ziemniaki, małe kawałki, koktajle itp.).
- Obecność białka w żywności. Pomimo popularyzacji opinii, że stulatkowie praktycznie nie jedzą mięsa, nie należy rezygnować z tego produktu. Przecież, to właśnie białko zwierzęce, wspiera prawidłową pracę kości i mięśni. Lepiej wybierać chude mięso: cielęcina, kurczak, indyk, królik.
- Spożywanie pokarmów zawierających wapń. Odgrywa on dużą rolę w przeciwdziałaniu osteoporozie. Można częściowo zrekompensować niedobór wapnia za pomocą produktów mlecznych (twarożek, jogurt, ser, itp.), jednak niektóre osoby starsze mogą mieć nietolerancję laktozy. Z tego powodu warto skonsultować się z lekarzem, który przepisze suplementy wapnia.
- Kwasy tłuszczowe (omega-3). Ta niezbędna substancja bierze udział w metabolizmie cholesterolu w organizmie człowieka i pomaga zmniejszyć stan zapalny w reumatoidalnym zapaleniu stawów i innych chorobach układu mięśniowo-szkieletowego. Kwasy tłuszczowe znajdują się w rybach morskich i rzecznych, które powinny być obecne w jadłospisie seniora przynajmniej 2 razy w tygodniu.
- Rozliczanie kalorii. Wraz z wiekiem zapotrzebowanie organizmu na kalorie spada, a jeśli nie zostanie to wzięte pod uwagę, a zwykłe menu nie zostanie dostosowane, osoba starsza zacznie szybko przybierać na wadze. To z kolei obarczone jest zaburzeniami pracy stawów, wzrostem obciążenia układu sercowo-naczyniowego. Seniorom zaleca się przestrzeganie posiłków ułamkowych, które wykluczają przejadanie się.
Osoba starsza nie powinna się denerwować ani martwić podczas jedzenia, gdyż wpłynie to bezpośrednio, na jakość przyswajania pokarmu. Aby rozładować napięcie, można rozpocząć spokojną rozmowę, omówić menu, zaproponować zmianę miejsca, przeniesienie posiłku na świeże powietrze itp. Właściwie zorganizowane żywienie w starszym wieku jest kluczem do wydłużenia aktywności fizycznej i psychicznej, zapobiegania wielu chorobom związanym z wiekiem oraz poprawy ogólnego samopoczucia.